Informacje podstawowe:
Powierzchnia: 440 ha
Liczba mieszkańców: 130 (stan na: 11.07.2024)
- Sołtys: Anna Micorek, tel.
- Samorządowy koordynator: Elżbieta Bloch, tel. 74
- Opiekun świetlicy: Irena Marcak
Źródło wiecznie żywe
Historia Romanowa okiem Marka Perzyńskiego
Romanowskie Źródło nigdy nie zamarza. To jedna z największych osobliwości Krowiarek – ciągu niewysokich, w miarę łagodnych wzgórz 500-600 m n.p.m., pociętych gęstą siecią dolin w Sudetach. Turyści zaglądają tutaj rzadko, co dziwne, bo przez ich niemalże środkową część wiedzie żółty szlak, który może poprowadzić praktycznie każdego przez tę część mikroregionu w Grupie Śnieżnika.
Szlak, zaczynający się w Żelaźnie, a kończący na Przełęczy Puchaczówka 864 m n.p.m., można przejść w ciągu około pięciu godzin. Leżące na jego trasie Romanowskie Źródło to największe wywierzysko w Sudetach.
Wywierzysko to inaczej źródło wokluzyjskie - źródło, którym wypływa na powierzchnię podziemny ciek krasowy. Potok Piotrówka tworzy tutaj ponor, czyli krasowy lej, w którym ginie bieżąca woda powierzchniowa i płynie dalej jako rzeka podziemna. Piotrówka zanika u południowo-wschodniego podnóża Słupca i wypływa ze skał wapiennych u podnóża zachodniego. Ujście Piotrówki to właśnie Romanowskie Źródło. Zaczyna się ono dużym zbiornikiem o około 10 metrów długości, z którego dna bije silny strumień wody o stałej temperaturze plus 10 st. C.
Romanowskie Źródło bije w rejonie wsi Romanowo 500-700 m n.p.m., poniżej ostatnich zabudowań nazywanych Piotrowice na północny wschód od Przełęczy Mielnickiej. Żyją w nim dwie endemiczne odmiany wrotków i ślimak źródlarka karpacka. Jest to jego jedyne, najbardziej wysunięte na północ stanowisko w Polsce południowo-zachodniej.
Obok Romanowa czynny jest największy na ziemi kłodzkiej kamieniołom marmuru. Wydobywa się tutaj też dolomit – węglan wapnia i magnezu używany do wyrobu materiałów ogniotrwałych, w przemyśle chemicznym i w metalurgii jako topnik. Romanowskie złoże dolomitowe nie zawiera domieszek metali ciężkich. Jest nie tylko najczystsze, ale i największe w Polsce. Tutejszy dolomit tabletkowany jest na Górnym Śląsku, po czym sprzedawany w aptekach jako lek.
Stare wapienniki, na które można natknąć się w okolicach Romanowa, to znak, że występują tutaj również wapienie.
Na podstawie „Przewodnika dla dociekliwych. Gminy Kłodzko skarby i osobliwości” M. Perzyńskiego.