Informacje podstawowe
Powierzchnia: 1 777 ha
Liczba mieszkańców: 1 459 (stan na 11.07.2024 r.)
- Sołtys: Anna Smolak, tel.
- Samorządowy koordynator: Elżbieta Staszków, tel. 74
- Opiekun świetlicy: Maria Koza i Marta Kisielewicz
Szkoła Podstawowa im. S. Mikołajczyka: dyr. Monika Tondytko, tel.
;
Przedszkole Gminne z Oddziałami Żłobkowymi: dyr. Joanna Nowak, tel.
Parafia rzymsko-katolicka pw. św. Jana Chrzciciela: proboszcz – ks. Ireneusz Kulig, tel.
Ochotnicza Straż Pożarna: prezes Dariusz Samodur
Coroczna impreza: Biegi górskie - maj/czerwiec
www.jaszkowadolna.pl – oficjalna strona Jaszkowej Dolnej
www.facebook.com/pages/Jaszkowadolnapl/
Dzieciątko w hiszpańskiej koronie
Historia Jaszkowej Dolnej okiem Marka Perzyńskiego
Etnografowie nie kryją radości. W kościele p.w. św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej zachowała się figurka Małego Jezuska Praskiego, zwanego z czeska Jezulatkiem. W okresie adwentu ściąga się mu z głowy koronę, rozbiera z pełnych przepychu królewskich szat i stawia na stopniach, po których „schodzi” w dół do żłóbka. Gdy stanie na ostatnim schodku, to znak, że nastało Boże Narodzenie.
Na co dzień w Jaszkowej Dolnej Jezulatko stoi w ozdobnej, przeszklonej szafce ołtarzowej przy filarze obok ołtarza bocznego. Figurkę tę, powstałą najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku, wzorowano na słynnej figurce praskiego Dzieciątka Jezus, przywiezionej w XVII wieku do Czech z Hiszpanii.
Figurka przechowywana w Pradze wykonana została z wosku na drewnianym rdzeniu, która pochodzi najprawdopodobniej z klasztoru znajdującego się pomiędzy Cordobą a Sevillą. Wykonano ją na wzór czczonej tam drewnianej figurki. To w tym klasztorze otrzymała ją Donna Izabela de Lara y Mendoza, która podarowała figurkę swej córce jako prezent ślubny. Wyszła ona za mąż za Czecha, Wratysława z Persztejna. Taką to drogą trafiło Dzieciątko do Pragi, gdzie w umieszczono je w kościele karmelitów pw. Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej na tzw. Małej Stranie (karmelici otrzymali je w 1628 roku od Polyxyny von Lobkovic).
W 1776 roku woskową figurę, przedstawiającą czteroletniego, stojącego Jezusa w koronie, umieszczono w środkowej części kościoła na marmurowym ołtarzu. W lewej rączce trzyma kulę ziemską, a prawą błogosławi światu. Figurka Milostne Jezulatko (tak Praskie Dzieciątko nazywane jest przez Czechów), ubrana jest zwykle w zabytkową brokatową sukienkę i bardzo ozdobny, królewski płaszcz. Garderoba Dzieciątka jest jednak znacznie bogatsza. Szaty, które otrzymuje w darze, napływają wciąż z całego świata – jedną z nich własnoręcznie uszyła i wyhaftowała cesarzowa Maria Teresa i podarowała w 1743 roku. Małego Jezusa czciły głównie kobiety oczekujące dziecka.
Kościołowi w Jaszkowej Dolnej figurkę Małego Dzieciątka podarował biskup praski. Tereny te należały wówczas wprawdzie do państwa niemieckiego, ale kanonicznie przynależały do biskupstwa praskiego. W 1945 roku zaczął zarządzać nim arcybiskup wrocławski, ale sprawę uregulowano definitywnie dopiero w 1972 roku. Kościół w Jaszkowej Dolnej konsekrował 7 października 1905 roku kard. Leon Skrbensky, biskup praski. Nowa świątynia powstała w iście ekspresowym tempie. – Zbudowano ją w latach – mówi ks. Karol Gardulski, proboszcz parafii w Jaszkowej Dolnej.
Obecny, neogotycki kościół jest bowiem drugim z kolei, jaki służy mieszkańcom tej wsi. Z pierwszego – p.w. Najświętszego Sakramentu, stojącego na cmentarzu tuż obok obecnego kościoła, zachowało się tylko prezbiterium. Resztę kościoła rozebrano po tym, jak około 1900 roku uderzył w niego piorun. Proboszcz i parafianie uznali wówczas, że zbudują nowy kościół. Wybrali płaski teren pomiędzy cmentarzem a plebanią. We wsi działały młyny, piekarnie, cegielnie, mieszkało tutaj wielu bogatych gospodarzy, było więc za co budować.
W mur nowego, okazałego neogotyckiego kościoła wkomponowano ciekawe detale ceramiczne (przedstawiające Ewangelistów) i kamienną renesansową płytę z pobliskiego, rozebranego częściowo kościoła (pozostałe z niego prezbiterium służy obecnie jako kaplica cmentarna). Dbałość o szczegóły widoczna jest także wewnątrz kościoła parafialnego. Tak bardzo starano się oddać w nim klimat świątyni gotyckiej, że za chrzcielnicą wmurowano nawet... sakramentarium wzorowane na gotyckim, choć nie mogło już pełnić ono wtedy pierwotnej funkcji, gdyż Najświętszy Sakrament przechowywano w tabernakulum w ołtarzu głównym.
Po lewej stronie chrzcielnicy postawiono neogotycki tryptyk, którego skrzydła otwierane są podobnie jak te w słynnym ołtarzu Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. O ile obecny kościół parafialny warto obejrzeć głównie wewnątrz, to w przypadku prezbiterium dawnego kościoła zachwyca wiele elementów bryły zewnętrznej.
Szczególnie ciekawy jest jego barokowy portal z 1659 roku z kartuszem herbowym i datą. W mur dawnego kościoła wbudowano pomnik mieszkańców Jaszkowej Dolnej, poległych podczas I wojny światowej (chwała obecnym mieszkańcom, że go zachowali) i kilka nagrobków – ciekawych przykładów sztuki sepulkralnej. Na teren cmentarza prowadzi kamienny mur z bardzo okazałym gotyckim budynkiem bramnym. Przed bramą stoi kamienna grupa figuralna przedstawiająca ukrzyżowanie. Kapliczki i figury (m.in. maryjna), stoją też w centrum wsi. W niektórych ścianach domów zachowały się głębokie nisze, pełniące funkcje kapliczek.
Jaszkowa Dolna ma charakter wsi łańcuchowej, rozciągając się na długość około 4 kilometrów i łacząc z zabudowaniami Jaszkowej Górnej. Połozona jest na wysokości 290-325 m n.p.m. Prowadzi tędy bardzo malownicza droga z Kłodzka przez Jaszkową Górną, Przełęcz Droszkowską i Droszków w kierunku Ołdrzychowic Kłodzkich.
Na podstawie „Przewodnika dla dociekliwych. Gminy Kłodzko skarby i osobliwości” M. Perzyńskiego.
.jpg)
